Χλωρίδα
Η ευρύτερη περιοχή του Ταϋγέτου χαρακτηρίζεται από πλήθος διαφορετικών οικοτόπων, που αποτελούν ιδιαίτερα σημαντικά οικοσυστήματα και στηρίζουν πλούσια βιοποικιλότητα, τόσο σε επίπεδο χλωρίδας, όσο και σε επίπεδο πανίδας. Η βλάστηση χαρακτηρίζεται από μεγάλη ετερογένεια και σημαντικό βαθμό φυσικότητας. Ωστόσο, και παρά το γεγονός ότι σε σύγκριση με άλλους ορεινούς όγκους της Ελλάδας οι ανθρωπογενείς πιέσεις που δέχεται η περιοχή είναι σχετικά περιορισμένες και εντοπισμένες κυρίως στα χαμηλά υψόμετρα, παρατηρείται μια τάση υποβάθμισής της η οποία οφείλεται σε πλήθος παραγόντων. Στην περιοχή απαντώνται 24 φυσικοί τύποι οικοτόπων, εκ των οποίων 15 (71,4%) περιλαμβάνονται στο Παράρτημα I της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Μάλιστα, τρεις από αυτούς (13%) αποτελούν οικοτύπους προτεραιότητας. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η παρουσία 4 τύπων, οι οποίοι και θα πρέπει να αποτελέσουν στόχους διατήρησης και περαιτέρω έρευνας.
Στον Ταΰγετο διακρίνονται τέσσερις ζώνες βλάστησης, που έχουν σχέση με το υψόμετρο. Στα χαμηλά, ως τα 700-800 μ., κυριαρχούν οι μεσογειακοί θαμνώνες (μεσογειακή μακία), με μεγάλη ποικιλία θάμνων και φρυγάνων. Κυρίαρχα είδη είναι τα πουρνάρια, οι χουμαριές, τα σχίνα, τα σφενδάμια, οι γκορτσιές κ.ά. Από τα 700-800 μ. ως τα 1.700-1.800 μ. βρίσκεται η ζώνη των ορεινών κωνοφόρων, με κυρίαρχα είδη το μαυρόπευκο (pinus nigra), το έλατο και τον κέδρο. Πιο ψηλά, ως τα 2.000 μ., απλώνεται η λεγόμενη υποαλπική ζώνη, όπου φυτρώνουν μόνο λιγοστά έλατα και μαυρόπευκα και το έδαφος καλύπτεται από πολυετή, νανώδη φυτά και μικρούς θάμνους. Πάνω από τα 2.000 μ. βρίσκεται πλέον η αλπική ζώνη, όπου δεν υπάρχουν καθόλου δέντρα και μόνο νανώδη, πολυετή φυτά φύονται ανάμεσα στους βράχους και στα πετρολίβαδα.
Στον Ταΰγετο παρατηρείται και η λεγόμενη αζωνική βλάστηση των ρεματιών. Κυρίαρχο είδος αυτού του τύπου βλάστησης είναι ο πλάτανος (platanus orientalis), που φυτρώνει στις όχθες των ρεμάτων και σε χαράδρες, ανεξάρτητα από το υψόμετρο. Η χλωρίδα του Ταΰγετου είναι εξαιρετικά πλούσια και περιλαμβάνει περισσότερα από 1.000 είδη φυτών. Από αυτά, 33 είναι ενδημικά της περιοχής και 100 είναι ενδημικά της Ελλάδας. Υπάρχουν όμως και είδη που, χωρίς να είναι ενδημικά, είναι πολύ σπάνια για την Ελλάδα και την Ευρώπη και έχουν ασιατική προέλευση. Ξεχωρίζουν η ακουιλέγια του Ταΰγετου (aquilegia ottonis ssp. taygeta), ο αστράγαλος του Ταΰγετου (astralagus taygeteus), η γιουρινέα του Ταΰγετου (jurinea taygetea), η καμπανούλα (campanula topoliana ssp. tordifolia) και το υπερικό του Ταΰγετου (hypericum taygeteum). Υπάρχουν επίσης πολλά ορχεοειδή, κρόκοι και καμπανούλες.
Πανίδα
Το οικοσύστημα του Ταΰγετου φιλοξενεί πλούσια πανίδα και αποτελεί βιότοπο θηλαστικών, πουλιών, ερπετών, αμφιβίων και ασπόνδυλων. Σε παλαιότερες εποχές υπήρχαν στον Ταΰγετο πολύ περισσότερα είδη θηλαστικών. Είναι ιστορικά βεβαιωμένα ότι στα δάση του ζούσαν αρκούδες, λύκοι, λύγκες, ελάφια, ζαρκάδια και αγριογούρουνα. Σήμερα το βουνό φιλοξενεί 19 είδη θηλαστικών, όπως η αλεπού, ο λαγός, ο σκαντζόχοιρος, το κουνάβι, η νυφίτσα και ο ασβός, και ίσως το τσακάλι.
Η ορνιθοπανίδα του βουνού εξακολουθεί να είναι πλούσια, ενώ περιλαμβάνει και αρκετά σπάνια είδη. Από τα 87 είδη πουλιών που έχουν καταγραφεί, ξεχωρίζουν τόσο μεγάλα αρπακτικά της ορνιθοπανίδας, όπως ο φιδαετός, η γερακίνα, ο χρυσαετός, ο σπιζαετός, όσο και πλήθος στρουθιόμορφων και άλλων μικρότερων πουλιών, όπως κίσσες, τσίχλες, κοράκια, πέρδικες, καρακαράξες, κοτσύφια, δρυοκολάπτες, φάσες κ.α.
Σημαντική είναι και η ερπετοπανίδα του Ταΰγετου, η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει και δύο σπάνιες σαύρες: την podarcis peloponnesiaca και τη lacerta graeca, καθώς και την κρασπεδοχελώνα. Μεγάλοι πληθυσμοί από σπάνια έντομα, τρωκτικά, χειρόπτερα και εντομοφάγα συμπληρώνουν το ζωικό κόσμο του βουνού. Στον Ταΰγετο έχουν, τέλος, καταγραφεί 100 είδη πεταλούδας μ’ ένα ενδημικό (polyommatus menelaos).
Ο Ταΰγετος, όπως και τα περισσότερα όρη της Ελλάδας, αντιμετωπίζει οικολογικά προβλήματα, όπως αλόγιστη υλοτόμηση, πυρκαγιές, εκχερσώσεις και υπερβόσκηση που εμπόδισαν την φυσική αναγέννηση των δασών του, αλλά και τις λατομικές δραστηριότητες, τα έργα οδοποιίας και την αυθαίρετη δόμηση που αλλάζουν ανεπανόρθωτα το περιβάλλον του.
Τοπίο
Το όρος Ταΰγετος είναι το ψηλότερο και μεγαλοπρεπέστερο βουνό της Πελοποννήσου με ύψος 2407 μέτρα. Δάση από έλατα και πεύκα καλύπτουν την υπο-αλπική περιοχή και φαράγγια με χαράδρες είναι μερικά χαρακτηριστικά ενός απίστευτου τοπίου. Στις κορυφές του βρίσκονται οικισμοί, κάστρα, ναοί και πύργοι από την αρχαιότητα. Περπατώντας στα μονοπάτια του Ταϋγέτου, ένας πεζοπόρος μπορεί να δει τη γεωλογική ιστορία 200 εκατομμυρίων ετών. Η υψηλότερη κορυφή του βουνού είναι ένας συμπαγής πυραμιδοειδής ασβεστόλιθος που θεωρείται ιερό μέρος από την αρχαιότητα και ακόμα και σήμερα πλήθος προσκυνητών ανεβαίνουν για προσκύνημα.
Αυτοκίνητο
Από Αθήνα: 218 χλμ, 2,5 ώρες
Από Καλαμάτα: 98 χλμ, 1 ώρα
Η διαδρομή ακολουθεί τους αυτοκινητόδρομους A6 (Αττική Οδός), A8 (Ελευσίνα-Κόρινθος) και A7 (Κόρινθος-Τρίπολη), και στη συνέχεια τον αυτοκινητόδρομο A71 (Λεύκτρο – Σπάρτη).
Λεωφορείο
Από Αθήνα: 226 χλμ, 3,5 ώρες
Από Καλαμάτα: 102 χλμ, 1 ώρα
Το ΚΤΕΛ Λακωνίας εκτελεί αρκετά καθημερινά δρομολόγια από και προς την Αθήνα. Μέσω των δρομολογίων αυτών εξυπηρετούνται και οι γραμμές Σπάρτη-Τρίπολη και Σπάρτη-Κόρινθoς.
Από αεροδρόμιο
Από Ελευθέριος Βενιζέλος – Αεροδρόμιο Αθηνών: 248 χλμ, 2,5 ώρες
Από αεροδρόμιο Καλαμάτας: 96 χλμ, 1ώρα
Η οδική μετάβαση από την Καλαμάτα στη Σπάρτη απαιτεί περίπου μία ώρα. Η διαδρομή ακολουθεί τους αυτοκινητόδρομους Α7 (Καλαμάτα- Τρίπολη) και στη συνέχεια τον αυτοκινητόδρομο A71 (Λεύκτρο – Σπάρτη).
Για την οδική πρόσβαση στα μονοπάτια της παρούσας μελέτης δύναται να χρησιμοποιηθεί το ακόλουθο οδικό δίκτυο:
H επαρχιακή οδός Σπάρτη – Λογγάστρα
Η εθνική οδός Σπάρτης – Καλαμάτας
Η εθνική οδός Σπάρτης – Μυστρά
Η εθνική οδός Σπάρτης – Γυθείου
Η επαρχιακή οδός Σπάρτης-Μυστρά
Η οδός Αμύκλες-Καλύβια Σοχάς
Η οδός Καλύβια Σοχάς – Σοχά
Η οδός Μυστρά –Πικουλιάνικα
Η οδός Μυστράς-Ταϋγέτη
Η οδός Ταϋγέτη – Περγανταίικα
Η οδός Μυστράς-Βλαχοχώρι
Η οδός Αγίου Ιωάννη-Αναβρυτή
Εκτός από τους παραπάνω ασφαλτοστρωμένους δρόμους, υπάρχει πλήθος υπαρχόντων δασικών και αγροτικών δρόμων κυρίως χωμάτινοι οι οποίοι επιτρέπουν την πρόσβαση στα υπάρχοντα μονοπάτια.
Η περιοχή προσφέρει μεγάλη ποικιλία χώρων διαμονής για όλα τα γούστα. Μπορείτε να βρείτε πέτρινα παραδοσιακά σπίτια και ξενώνες, μικρά ξενοδοχεία, resorts πολυτελείας και ενοικιαζόμενα δωμάτια, στο Μυστρά, Παρόρι, στα Πικουλιάνικα, στην Τρύπη, στην Αναβρύτη και στην Ταϋγέτη.
Για περισσότερες πληροφορίες: https://www.exploresparta.gr/tourism/diamoni/
Από τα κύρια τοπικά προϊόντα της σπαρτιατικής γης ξεχωρίζουν: οι ελιές ποικιλίας “Καλαμών” & το παρθένο ελαιόλαδο, τα πορτοκάλια, το μέλι, το κρασί με χαρακτηριστικές τις ποικιλίες Κυδωνίτσα, Μαυρούδι, Ροδίτης, Αθήρι και Αγιωργίτικο, το σύγκλινο, το λουκάνικο, τα ζυμαρικά, η πέστροφα και ο σολομός.
Μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά παραδοσιακά πιάτα που μπορείτε να αναζητήσετε στο ταξίδι σας είναι: Μπουζοπούλα, Κόκορας μπαρδουνιώτικος, Πιταρούδες, Καγιανάς, Κολοκυθοκορφάδες.
Για περισσότερες πληροφορίες: https://www.exploresparta.gr/tourism/topika-proioda/
Μπότες πεζοπορίας, καπέλο, αντηλιακό, μακρύ παντελόνι, νερό 1,5 λίτρο τουλάχιστον, τρόφιμα, πυξίδα, σφυρίχτρα, φακός, σουγιά ή πολυεργαλείο, ρολόι και μπατόν. Το χειμώνα αντιανεμικό μπουφάν, αδιάβροχο και ισοθερμικά ρούχα.
Προτείνουμε επίσης να μην περπατάτε ποτέ μόνοι και να έχετε πάντοτε μαζί σας ένα σετ πρώτων βοηθειών. Ένα καλά φορτισμένο κινητό τηλέφωνο θα σας φανεί χρήσιμο σε δύσκολες καταστάσεις.
Μπορείτε να περπατήσετε όλο το χρόνο, εκτός από τους χειμερινούς μήνες όπου η χιονοκάλυψη ενδέχεται να κλείσει κάποια μονοπάτια. Η άνοιξη και το φθινόπωρο θεωρούνται ως οι καλύτερες εποχές χάρη στις ήπιες θερμοκρασίες και την πολύχρωμη φύση. Λόγω του υψομέτρου, ο αέρας μπορεί να φυσάει δυνατά και να είναι παγωμένος. Το καλοκαίρι (Ιούλιος, Αύγουστος) ενδέχεται να επικρατεί αρκετή ζέστη για περπάτημα.
Πριν από κάθε πεζοπορία ενημερωνόμαστε για μετεωρολογικές συνθήκες.
Δεν απομακρυνόμαστε από τα όρια του μονοπατιού.
Χρησιμοποιούμε καμινέτο και αποφεύγουμε τις φωτιές.
Δεν αφήνουμε σκουπίδια. Στο μονοπάτι μαζεύουμε σκουπίδια που μπορεί να ξέφυφαν από άλλους.
Δεν καταστρέφουμε την βλάστηση, σεβόμαστε τα ιστορικά μνημεία και τους ντόπιους πληθυσμούς.
Σεβόμαστε την άγρια πανίδα και δεν τα ταίζουμε.
Πηγή: trailpath.gr
Κατά το παρελθόν υπήρχαν μεγάλα θηλαστικά που σήμερα έχουν εξαφανιστεί όπως αρκούδες, ελάφια, ζαρκάδια, λύκοι ακόμα και ο λύγκας. Σήμερα στη πανίδα του βουνού έχουν παρατηρηθεί 19 θηλαστικά, στα οποία περιλαμβάνονται η αλεπού, ο ασβός, το κουνάβι, ο λαγός και ο σκαντζόχοιρος. Έχουν επίσης αναφερθεί ο αγριόγατος και το τσακάλι αν και η κατάσταση για τους πληθυσμούς αυτών των ειδών δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένη. Το μόνο μεγάλο θηλαστικό που παρατηρείται συχνά είναι το αγριογούρονο.
Σε περίπτωση εμφάνισης φιδιών, ως μέτρο πρόληψης, ο πεζοπόρος μπορεί να προσέχει που πατάει και που βάζει τα χέρια του. Αν συναντήσετε φίδι, μείνετε ήρεμοι και κρατήστε μια απόσταση τουλάχιστον δύο – τριών μέτρων χωρίς να το ενοχλήσετε. Σε περίπτωση που δαγκωθείτε από φίδι μείνετε ψύχραιμοι, καλέστε το 166 ή το 112 και μην προβείτε σε καμία απολύτως ενέργεια, παρά κατευθυνθείτε στο κέντρο υγείας με τη βοήθεια συνοδού. Συνιστούμε να μην περπατάτε ποτέ μόνοι!